สถาบันนโยบายสาธารณะ (สนส. ม.อ.)

กิจกรรมที่ทำ

ประชุมออกแบบแนวทางการบูรณาการงานอาหารตลอดห่วงโซ่ในภาคใต้

ผลผลิต/ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น

• แนวทางการบูรณาการงานอาหารร่วมกัน มีดังนี้

1. Mapping ภาคีเครือข่าย

2. Mapping แหล่งเรียนรู้ /พื้นที่ต้นแบบ /เกษตรกรต้นแบบ 14 จังหวัดภาคใต้

3. ชุดความรู้ คู่มือ (เกษตรกรรมยั่งยืน การจัดการดิน น้ำ)

4. การสื่อสารเชิงนโยบายสาธารณะ

กิจกรรมที่ทำ

• ประชุมหารือ 2 ประเด็น คือ 1. พัฒนาระบบสนับสนุนภาคีเครือข่ายในการขับเคลื่อนงานความมั่นคงทางอาหาร 2. กลไกสนับสนุนการทำงานภาคีเครือข่ายอาหารในภาคใต้

ผลผลิต/ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น

1.ประเด็นขับเคลื่อนเรื่องความมั่นคงทางอาหารในภาคใต้ มี 4 ประเด็นคือ

• 1) ข้าว พื้นที่ทำงาน จ.พัทลุง นครศรีธรรมราช สงขลา ตรัง ชุมพร ปัตตานี ยะลา นราธิวาส
  
• 2) ประมงน้ำจืดลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา ประมงชายฝั่ง การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ และสุขภาวะชาวประมง
  
• 3) ปศุสัตว์ : แพะ โค ไก่ ไข่ บูรณาการใน Model เกษตรผสมผสานในพืชร่วมยาง
  
• 4) พืชผักในสวนยาง พืชร่วมยาง เกษตรผสมผสานในสวนยาง
  

1. ระบบสนับสนุนกลไกแต่ละประเด็น - ข้าว 1) ต้นน่ำ ทำเรื่องการผลิต การคัดเลือกพันธุ์ และการพัฒนางานวิจัย 2) กลางน้ำ ทำเรื่องการแปรรูป การพัฒนาให้ได้มาตรฐาน และ 3) ปลายน้ำ การสร้างเครือข่าย - เกษตรกรรมยั่งยืนในพืชเชิงเดี่ยว : ยางพารา ปาล์มน้ำมัน ไม้ผล 1) ต้นน้ำ การผลิตเกษตรและอาหารปลอดภัย 2) กลางน้ำ การสร้างมูลค่าเพิ่ม เน้นการประกอบการ และ 3) ยกระดับสถาบันเกษตรกร และการสื่อสารเพื่อการเปลี่ยนแปลง - ประมงพื้นบ้าน 1) การอนุรักษ์พันธุ์สัตว์น้ำ 2) กลางน้ำ การแปรรูปอาหาร การเฝ้าระวังเครื่องมือประมงผิดกฎหมาย และ 3) การพัฒนาศักยภาพเครือข่ายประมง - ปศุสัตว์ (แพะ โค ไก่ ไข่) 1) ต้นน้ำ การผลิตอาหารสัตว์ การคัดเลือกสายพันธ์ุ การเพิ่มพื้นที่ปลูกอาหาร 2) กลางน้ำ การแปรรูป การพัฒนาโรงเชือด

2. กลไกการสนับสนุน โดยการจัดตั้ง Core team ใน 14 จังหวัดภาคใต้ตาม 4 ประเด็น

3. ผลลัพธ์ที่อยากเห็น คือ การผลิตที่มีคุณภาพ อาหารปลอดภัย และมีความเพียงพอในการบริโภค

กิจกรรมที่ทำ

• จัดทำข้อมูลสถานการณ์ระบบอาหารในจังหวัดสงขลา ประกอบด้วย ความมั่นคงทางอาหาร อาหารปลอดภัย และโภชนาการสมวัย
• Mapping ต้นทุน ศักยภาพการเคลื่อนงานระบบอาหาร ต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำ เพื่อบูรณาการทำงานร่วมกัน
• ชี้แจงการจัดเวทีโชว์ แชร์ เชื่อม และกลุ่มเป้าหมายเข้าร่วมงานของจังหวัดสงขลา

ผลผลิต/ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น

1. สถานการณ์และต้นทุนการขับเคลื่อนงานความมั่นคงทางอาหารในจังหวัดสงขลา มีเครือข่ายขับเคลื่อนอยู่จำนวน 9 องค์กร ได้แก่

- อบจ.สงขลา ทำวิจัยเพิ่มความสามารถของชุมชนในการพึ่งตนเอง เพื่อพัฒนาขับเคลื่อนชุมชนให้มีความมั่นคงทางอาหาร ร่วมกับกรมวิชาการเกษตร - เครือข่ายเกษตรกรรมทางเลือกภาคใต้ ได้ทำประเด็นชุมชนสีเขียวเป็นนวัตกรรมในการดูแลสิ่งแวดล้อมและการพัฒนาชีวิต - เทศบาลตำบลปริก อำเภอสะเดา ดำเนินนโยบายความมั่นคงทางอาหาร ตามวิสัยทัศน์ของเทศบาล
- สำนักงานสภาเกษตรกรจังหวัดสงขลา เสนอประเด็น “ข้าวอินทรีย์” และทำเรื่องการตลาด เอาเรื่องข้าวเป็นจุดเด่น โดยการพลิกฟื้นนาร้าง ในพื้นที่ที่หายไป - สำนักงานเกษตรและสหกรณ์จังหวัดสงขลา รับผิดชอบนโยบายและแผนงาน เสนอช่องทางงบประมาณพัฒนาจังหวัด - สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสงขลา รับผิดชอบเรื่องอาหารปลอดภัยและโภชนาการเป็นหลักขับเคลื่อนผ่านคณะกรรมการอาหารปลอดภัยระดับจังหวัด ดูแลเรื่องการรับรองมาตรฐานปลอดภัย ดูแลสถานที่ผลิต จำหน่าย นำเข้า ส่งออก การพัฒนาศักยภาพผู้ประกอบการ การรับรองมาตรฐานอาหารปลอดภัยใน 6 ร. (โรงเรียน โรงพยาบาล ร้านอาหาร เรือนจำ รีสอร์ต โรงงาน) - โครงการความรอบรู้ด้านอาหาร โดยสถาบันวิจัยและพัฒนาสุขภาพภาคใต้ ทำโครงการส่งเสริมเรื่องการบริโภคทำให้คนเข้าถึงอาหารปลอดภัย และเรื่องการกินอาหารเป็นยาเพื่อลดโรค NCD ในโรงเรียนบ้านน้ำเค็ม ส่งเสริมให้ครูผู้ปกครองจัดการอาหารให้มีโภชนาการดีต่อเด็ก
- สถาบันทักษิณคดีศึกษา ทำเรื่อง เศรษฐกิจสร้างสรรค์ด้วยอัตลักษณ์ของอาหารเน้นในเรื่องของอาหารและภูมิปัญญา - ครัวใบโหนด การดำเนินงานในระดับพื้นที่ เริ่มจากทำเรื่องออมทรัพย์ ตอนหลังมาทำครัวใบโหนดเรื่องอาหารปลอดภัย และทำนโยบายอาหารปลอดภัยในโรงเรียน
2. กลไกการทำงานร่วม คือ ทำงานร่วมกันใน 4 ภาคส่วน คือ ภาครัฐท้องถิ่น ภาควิชาการ ภาคประชาสังคม และภาคเอกชน ขับเคลื่อนงานตามภารกิจ และสนับสนุนกระบวนการพื้นที่กลาง ข้อมูลวิชาการ การจัดการความรู้ โดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ

กิจกรรมที่ทำ

• 08.30 – 09.00 น. ลงทะเบียนผู้เข้าร่วมประชุม
• 09.00 – 09.15 น. ชี้แจงเป้าหมายและวัตถุประสงค์การจัดประชุม กรอบการวิเคราะห์ระบบอาหารตลอดห่วงโซ่  โดย ดร.เพ็ญ สุขมาก ผู้อำนวยการสถาบันนโยบายสาธารณะ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
• 09.15 – 09.30 น. การขับเคลื่อนงานระบบอาหารเพื่อสุขภาวะตลอดห่วงโซ่ โดย ผู้แทนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
• 09.30 – 10.30 น. สถานการณ์ความมั่นคงทางอาหารและทิศทางการขับเคลื่อนข้อเสนอเชิงนโยบาย ระบบอาหารภาคใต้ และแนวทางการขับเคลื่อนความมั่นคงทางอาหารของจังหวัดพัทลุง
  โดย ดร.เพ็ญ สุขมาก ผู้อำนวยการสถาบันนโยบายสาธารณะ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ 10.30 – 12.00 น. Mapping ต้นทุน ศักยภาพการเคลื่อนงานระบบอาหาร ต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำ
  เพื่อบูรณาการทำงานร่วมกัน และ ออกแบบกลไก การขับเคลื่อนงานระบบอาหารจังหวัดพัทลุง โดย นายไพฑูรย์ ทองสม นักวิชาการอิสระ 12.00 – 13.00 น. รับประทานอาหารเที่ยง 13.00 – 15.00 น. กำหนดประเด็นการขับเคลื่อน เป้าหมาย ตัวชี้วัด แนวทางและกลไกการดำเนินงาน
  15.00 – 15.30 น. สรุปประเด็น และการเตรียมเวทีโชว์ แชร์ เชื่อม
  โดย ดร.เพ็ญ สุขมาก ผู้อำนวยการสถาบันนโยบายสาธารณะ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
  และผู้แทนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ

ผลผลิต/ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น

• แนวทางการขับเคลื่อนเส้นทางอาหารปลอดภัยจังหวัดพัทลุง พื้นที่ต้นแบบ การจัดการอาหาร ทะเลสาบ ต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำ “บ้านช่องฟืน” ตำบลเกาะหมาก อำเภอปากพะยูน และพื้นที่ต้นแหร
  
• กลไก / ระบบสนับสนุน (การสร้างคน การวิเคราะห์ความท้าทายทั้งเก่าและใหม่ การแลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อสร้างคน / นวัตกรรม ระบบอาหารสร้างสรรค์ ชุมชน การออกแบบ การสื่อสาร)
• วิธีการการขับเคลื่อน 1) Mapping ข้อมูล (ต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายนน้ำ), คน สร้าง Model 2) เส้นทางอาหารเก็บที่ไหน (ฐานข้อมูล) เน้นในเกษตรกรคัดเชิงระบบ ระยะทาง มีปัจจัยอื่น ๆ เก็บข้อมูล 3) ตลาดเชิงระบบ สื่อสาร การจัดการ (ถ้าผู้บริโภค++) , เชื่อมโยง ผู้ค้ารายย่อย สร้างกลไก 4) สร้าง Dream team เป็นการจัดการเชิงระบบ 5) บูรณาการอาหารปลอดภัยจังหวัดพัทลุง เกษตรอินทรีย์ 8 อำเภอ 31 ราย 6) ยกระดับตัวเครือข่าย, Blue baseline
• กำหนดตัวชี้วัดความมั่นคงทางอาหาร

กิจกรรมที่ทำ

ประชุมเตรียมการจัดงานเวทีโชว์ แชร์ เชื่อม งานระบบอาหารจังหวัดพัทลุงและสงขลา หารือ กระบวนการ ข้อมูลการนำเสนอ และผลลัพธ์ที่คาดว่าจะได้รับจากการจัดเวที

ผลผลิต/ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น

1. กระบวนการเวทีโชว์ แชร์ เชื่อม เริ่มด้วยการคืนข้อมูลผลการจัดเวทีเครือข่ายอาหารจังหวัดสงขลาและพัทลุง ที่ผ่านมา และเติมเต็มโดยเครือข่ายใช้เครื่องมือบรรไดผลลัพธ์
2. ทางสถาบันนโยบายสาธารณะ ม.อ. เตรียมข้อมูลตั้งต้น และข้อมูลสถานการณ์ระบบอาหารในจังหวัดสงขลาและพัทลุง
   
3. จัดเตรียมแผนที่จังหวัดสงขลา และพัทลุง สำหรับให้เครือข่าย Mapping พื้นที่ที่ดำเนินงานขับเคลื่อนเรื่องอาหารลงในแผนที่
4. โจทย์ในการประชุม คือ ยุทธศาสตร์ร่วม และเจ้าภาพแต่ละเรื่อง หน่วยงานที่เข้ามาร่วมสนับสนุนมีบทบาทตรงไหนบ้าง

กิจกรรมที่ทำ

• เตรียมกระบวนการเวทีบูรณาการความมั่นคงระบบอาหารในจังหวัดสงขลาและพัทลุง
• จัดทำข้อมูล Input และผลลัพธ์ของเวที

ผลผลิต/ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น

• เครื่องมือคำถามสำหรับนำเข้าในเวที และ mapping เครือข่ายที่ทำเรื่องอาหารในจังหวัดสงขลาและพัทลุง ประกอบด้วย
• โครงการ .....ผู้รับผิดชอบ.......แหล่งทุน........ปีที่ดำเนินการ.......
• กิจกรรม อยู่ในต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำ หรือตลอดห่วงโซ่
• ผลที่เกิดขึ้น จัดทำนิยามคุณค่า 6 ด้านของการทำโครงการ

กิจกรรมที่ทำ

• 09:00 – 09:30 น. ความเป็นมา วัตถุประสงค์ และความสำคัญของการ “ประชุมบูรณาการความร่วมมือและขับเคลื่อนระบบอาหารเพื่อสุขภาวะตลอดห่วงโซ่ในพื้นที่ปฏิบัติการระดับจังหวัด” โดย ดร.ณัฐพันธุ์ ศุภกา  ผู้อำนวยการอาวุโส สำนักพัฒนาภาคีสัมพันธ์และวิเทศสัมพันธ์ สสส.
• 09:30 – 10:00 น. กรอบแนวคิดเชิงยุทธศาสตร์ “แผนการขับเคลื่อนระบบอาหารเพื่อสุขภาวะตลอดห่วงโซ่ในพื้นที่ยุทธศาสตร์ของแผนอาหารเพื่อสุขภาวะ สสส.” โดย นางสาวนิรมล ราศรี  ผู้อำนวยการ สำนักสร้างเสริมวิถีชีวิตสุขภาวะ สสส.
• 10:00 – 10:10 น.ระบบและกลไกสนับสนุนแผนการขับเคลื่อนระบบอาหารเพื่อสุขภาวะฯ  โดย ดร.เพ็ญ สุขมาก ผู้อำนวยการ สถาบันนโยบายสาธารณะ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
• 10:10 – 10:30 น. นำเสนอผล “การสำรวจสถานการณ์การบริโภคอาหาร ความมั่นคงทางอาหาร และความรอบรู้ด้านอาหารของประชากรไทย” โดย รศ.ดร.สิรินทร์ยา พูลเกิด สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล
• 10:30 – 10:45 น. นำเสนอภาพรวม “การบรรลุ SDG ในพื้นที่จังหวัดสงขลา” โดย นางสาวอภิชญา โออินทร์ United Nations Development Program : UNDP
• 10:45 – 12:00 น. แนะนำตัว/องค์กร เพื่อทำความรู้จักเพื่อนภาคีเครือข่ายที่ดำเนินงานในเรื่องอาหารฯ (ใคร/ทำอะไร/ที่ไหน/ผลเป็นอย่างไร/ต้องการเชื่อมกับใคร/สิ่งที่ต้องการสนับสนุน)
• 13:00 – 16:30 น. แบ่งกลุ่มจังหวัด

ผลผลิต/ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น

• ภาคีเครือข่ายในจังหวัดสงขลาและพัทลุงที่ดำเนินงานเรื่องระบบอาหาร ตั้งแต่ ต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำ
  
• แผนยุทธศาสตร์และแนวทางการขับเคลื่อนระบบอาหารเพื่อสุขภาวะตลอดห่วงโซ่