การประเมินผลกระทบทางสุขภาพ กรณีศึกษา โครงการลดปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพ โดยระบบสุขภาพชุมชน จังหวัดนครศรีธรรมราช
เพื่อวิเคราะห์และสรุปผลจากการจัดเวที
ผู้วิจัยร่วมกันวิเคราะห์และสรุปผลที่ได้จากการจัดเวที Screening และ Scoping รวมถึงเพิ่มเติมประเด็นต่างๆ ให้รายละเอียดกิจกรรมมีความสมบูรณ์เป็นไปตามวัตถุประสงค์ที่ผู้ดำเนินโครงการกำหนดไว้มากที่สุด
ได้ข้อสรุปรายละเอียดกิจกรรมของโครงการว่าโครงการจะมีกิจกรรมอะไรบ้าง และรายละเอียดในกิจกรรมต่างๆ นั้นเป็นอย่างไร และสามารถทำให้ผู้ดำเนินโครงการสามารถกำหนดกลุ่มเป็าหมายและประเด็นปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพที่ชัดเจนมากขึ้น นั่นคือ กลุ่มเป้าหมายได้แก่ นักเรียนมัธยมต้น และประเด็นปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพ ได้แก่ การดื่มเหล้า และการสูบบุหรี่ นอกจากนี้ยังพบประเด็นปัญหาและอุปสรรคต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนที่ผ่านมาต่อการดําเนินโครงการฯ ดังนี้
1) การออกแบบโครงการฯ ที่ยังไม่มีฐานข้อมูลหรือการเตรียมการที่ดี
2) ผู้ทำโครงการและผู้มีส่วนได้เสียขาดความเข้าใจในระบบสุขภาพท้องถิ่น ทำให้ไม่สามารถดำเนินการได้ตามแผนที่วางไว้ในโครงการได้
3) ขาดการจัดทำแผนการทำงานร่วมระดับพื้นที่ที่จะทำให้สามารถลดความซ้ำซ้อนในด้านงบประมาณ กิจกรรม และเวลา
บรรลุผลมากกว่าเป้าหมาย (4)
ประกอบด้วย
ทีมผู้วิจัย
ไม่มี
ไม่มี
ไม่มี
เพื่อให้เกิดการกำหนดขอบเขตของโครงการ
1) ผู้ดำเนินโครงการอธิบายวัตถุประสงค์ ที่มาและความสำคัญ รวมถึงกิจกรรมต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นในโครงการ 2) เปิดโอกาสให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียซักถามประเด็นต่างๆ ที่มีข้อสงสัย รวมถึงพิจารณาและทบทวนรายละเอียดกิจกรรมสำคัญของโครงการ 3) ผู้วิจัยชี้แจงรายละเอียดบทบาทหน้าที่ และการประยุกต์ใช้ HIA ในการประเมินโครงการ รวมถึงช่วยเติมเต็มรายละเอียดกิจกรรมต่างๆ ที่เห็นว่ามีความสำคัญ อันจะทำให้โครงการสำเร็จตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้
จากการศึกษาการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้เสียในโครงการลดปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพด้านการสูบบุหรี่และดื่มเหล้าในกลุ่มนักเรียนมัธยมต้นโดยกองทุนท้องถิ่น อ.เมือง จ.นครศรีธรรมราช พบประเด็นที่สำคัญดังต่อไปนี้ 4.1 ผลผลิต/ผลลัพธ์ของการมีส่วนร่วม การจัดให้มีการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้เสียทำให้เกิดแกนคณะทำงานโครงการฯ และผลผลิต/ผลลัพธ์ต่างๆ ดังแสดงในตารางที่ 1 ผลผลิต/ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นจากการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้เสียที่เกี่ยวข้องกับโครงการ แสดงดังต่อไปนี้
- เกิดแกนคณะทำงานโครงการฯ จำนวน 6 คน
- คณะทำงานโครงการ สามารถบูรณาการประเด็นปัจจัยเสี่ยงเข้ากับงานเดิมที่ดำเนินการอยู่
- เกิดกลไก/เครือข่าย คือศูนย์ควบคุมปัจจัยเสี่ยง สคล.ใต้บน สพม. 12 เครือข่ายเยาวชนนครศรีธรรมราช พี่เลี้ยงกองทุนตำบล มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ ชมรมผู้สูงอายุ
- เกิดทีมสนับสนุน จำนวน 2 คน
- เกิดเครือข่ายเยาวชน จำนวน 12 เครือข่าย
- เกิดแกนนำ/พี่เลี้ยง เยาวชน จำนวน 20 คน
- เกิดการนำเสนอประเด็นปัจจัยเสี่ยงต่อฝ่ายนโยบายในจังหวัดนครศรีธรรมราช เช่น การบังคับใช้กฎหมายอย่างจริงจัง การจัดงานโดยไม่มีเหล้าและบุหรี่
- เกิดมติสมัชชาสุขภาพจังหวัดนครศรีธรรมราช ประเด็นการปกป้องเด็กและเยาวชนจากเหล้า บุหรี่ แบบบูรณาการ
- เกิดแกนนำปฏิบัติการหลักระดับกองทุน 6 คน
- เกิดการสนับสนุนการดำเนินงานของกองทุนฯ จำนวน 6 กองทุน
- เกิดกองทุนฯ ที่ดำเนินโครงการด้านการลดปัจจัยเสี่ยงนำร่อง จำนวน 10 โครงการ (6 กองทุน)
- เกิดการดำเนินงานด้านการลดปัจจัยเสี่ยง ขยายผลในระดับคือ จังหวัด อำเภอ ตำบล (อำเภอเมืองอยู่ในขั้นรอการนำเสนอ)
- เกิดกระบวนการทำงานที่เป็นขั้นตอน
- มีข้อมูลด้านปัจจัยเสี่ยง เหล้า บุหรี่ ยาเสพติด ของเด็กและเยาวชน ระดับมัธยมต้น ในจังหวัดนครศรีธรรมราช จากการศึกษาเชิงสำรวจ (survey study) ในเชิงปริมาณและคุณภาพ
- องค์กร/หน่วยงานให้การยอมรับในฐานข้อมูล เนื่องจากมีการรับรองโดยสถาบันการศึกษาคือ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ ความร่วมมือด้านการลดปัจจัยเสี่ยงกับสถานศึกษาระดับมัธยมในเขตอำเภอเมือง และ สพม.12
บรรลุผลมากกว่าเป้าหมาย (4)
ประกอบด้วย
1) ผู้ดำเนินโครงการ
2) ทีมผู้วิจัย
3) ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ซึ่งประกอบไปด้วยตัวแทนจากกลุ่มต่างๆ ในระบบสุขภาพชุมชน ได้แก่
3.1) กลุ่มหรือองค์กรประชาชน จํานวน 1 คน ซึ่งเป็นตัวแทนจากจากประชาคมงดเหล้า
3.2) องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จํานวน 6 คน ซึ่งเป็นผู้แทนจากกองทุนสุขภาพตำบล จำนวน 6 ตำบล
3.3) องค์กรด้านสุขภาพ จํานวน 1 คน ซึ่งเป็นตัวแทนจากสำนักหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) เขต 11
3.4) สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 12 จํานวน 1 คน
3.5) องค์กรทางวิชาการ จํานวน 1 คน ซึ่งเป็นอาจารย์ผู้เชี่ยวชาญจากมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์
ไม่มี
ไม่มี
ไม่มี
เพื่อเตรียมความพร้อมก่อนการจัดเวที HIA Screening and Scoping
ทีมวิจัยที่ประเมินโครงการ
สามารถวางกรอบการดำเนินการจัดเวที HIA Screening and Scoping ได้แก่ วันที่จะจัด ลักษณะการจัดเวที ภาคีเครื่อข่ายและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่จะเข้าร่วมเวที
บรรลุผลตามเป้าหมาย (3)
ประกอบด้วย
ทีมวิจัยที่ประเมินโครงการ และทีม สจรส
ไม่มี
ไม่มี
ไม่มี
เพื่อวิเคราะห์ และสรุปผลการทบทวนโครงการ
ร่วมกันทบทวนและวิเคราะห์รายละเอียดต่างๆ ได้แก่ กิจกรรมของโครงการ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย และภาคีที่เกี่ยวข้อง
ผู้วิจัยสามารถเติมเต็มกิจกรรมต่างๆ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย และภาคีที่เกี่ยวข้องกับโครงการ ที่จะทำให้การดำเนินโครงการเป็นไปตามวัตถุประสงค์ของโครงการได้อย่างแท้จริง
บรรลุผลตามเป้าหมาย (3)
ประกอบด้วย
ผู้วิจัย
ไม่มี
ไม่มี
ไม่มี
เพื่อเตรียมความพร้อมในการกลั่นกรองและทบทวนรายละเอียดของกิจกรรมร่วมกันระหว่างผู้ดำเนินโครงการและผู้วิจัย
ผู้ดำเนินโครงการ ผู้วิจัยซึ่งทำหน้าที่ประเมินโครงการ และทีม สจรส ประชุมร่วมกันเพื่อพิจารณาละเอียดโครงการ และร่วมกันทบทวนเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับโครงการในลักษณะที่คล้ายคลึงกับโครงการทั้ง 5 โครงการ
- ได้ความเข้าใจตรงกันเกี่ยวกับรายละเอียดกิจกรรมของโครงการรวมถึง ได้ประเด็นเพิ่มเติม เพื่อระบุในรายละเอียดในกิจกรรมของโครงการ จากการทบทวนเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง
เกือบได้ตามเป้าหมาย (2)
ประกอบด้วย
1) ผู้ดำเนินโครงการ 2) ผู้วิจัยซึ่งทำหน้าที่ประเมินโครงการ 3) ทีม สจรส
ไม่มี
ไม่มี
ไม่มี
เพื่อเตรียมความพร้อมในการกลั่นกรองและทบทวนรายละเอียดของกิจกรรม
ทีมผู้วิจัยร่วมกันพิจารณาและทบทวนรายละเอียดโครงการทั้ง 5 โครงการ
- ได้ความเข้าใจที่ตรงกันระหว่างผู้วิจัยทั้ง 5 โครงการ ในประเด็นต่างๆ ได้แก่ ที่มาความสำคัญ วัตถุประสงค์ ผลที่คาดว่าจะได้รับ หน่วยงานภาคีต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง และโดยเฉพาะอย่างนิ่งรายละเอียดกิจกรรมที่จะเกิดขึ้นในโครงการแต่ละโครงการ
บรรลุผลตามเป้าหมาย (3)
ประกอบด้วย
ทีมวิจัยซึ่งเป็นทีมประเมินโครงการต่างๆ ทั้ง 5 โครงการ
ไม่มี
ไม่มี
ไม่มี