สถาบันนโยบายสาธารณะ (สนส. ม.อ.)

ชื่อโครงการ	การแปรรูปผลผลิตเป็นเครื่องดื่มผสมมะนาวพร้อมดื่ม : กรณีศึกษาสวนมะนาวตู้มหา บ้านหนองชาด-ทรายทอง อำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร
สถาบันอุดมศึกษาหลัก	มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี
หน่วยงานหลัก	คณะวิทยาการจัดการ
หน่วยงานร่วม	สาขาวิชาการจัดการทั่วไป
ชื่อชุมชน	สวนมะนาวตู้มหา บ้านหนองชาด-ทรายทอง อำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร
ชื่อผู้รับผิดชอบ	อาจารย์วฤธรณ์ ตุลย์ณวัฒน์
ที่อยู่ผู้รับผิดชอบ	64 ถ.ทหาร ต.หมากแข้ง อ.เมือง จ.อุดรธานี 41000
ชื่อผู้ร่วมโครงการ/สาขา	ธัญญา บุตรขันธ์ ปาริชาติ เสน่ห์ดี เบญจมาศ ปานกลิ่น กัณฐมณี ราชคง เสาวตรี เฉื่อยรัมย์ ลลิตา ภู่พงษ์
การติดต่อ	0894221212
ปี พ.ศ.	2560
ระยะเวลาดำเนินโครงการ	1 สิงหาคม 2560 - 30 พฤศจิกายน 2560
งบประมาณ	0.00 บาท

จังหวัด	อำเภอ	ตำบล	ชื่องานในพื้นที่	ลักษณะพื้นที่
สกลนคร	สว่างแดนดิน

ข้อมูลพื้นฐาน

สวนมะนาวตู้มหา นายจำรัส นาชัย ตั้งอยู่ที่บ้านทรายทอง ตำบลสว่างแดนดิน อำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร เป็นสวนมะนาวเกษตรแบบผสมผสานมีเนื้อที่ทั้งหมด 1 ไร่ 100 ท่อ ระยะเวลาในการดำเนินกิจการ 2 ปี เป็นกิจการเจ้าของคนเดียว

ข้อมูลศักยภาพ/ทรัพยากร

1. ผู้ประกอบการมีประสบการณ์และความเชี่ยวชาญด้านการปลูกและดูแลมะนาว
2. มีความพร้อมในด้านของเงินลงทุน
3. ทำเลที่ตั้งอยู่ในย่านชุมชน
4. มะนาวปลอดสารพิษ ไม่มีสารเคมีเจือปน โดยการใช้ปุ๋ยหมักชีวภาพ
5. สินค้ามีภาพลักษณ์ที่สอดคล้องกับกระแสรักสุขภาพ
6.วัตถุดิบที่ใช้ในการผลิตมีปริมาณเพียงพอต่อความต้องการ ดังนั้นจึงสามารถผลิตได้ตลอดทั้งปี
7.คุณภาพของน้ำมะนาวพร้อมดื่ม สามารถเก็บรักษาได้ทั้งอุณหภูมิทั้งร้อนและเย็นเป็นเวลานาน 1 เดือน
8.ใช้บรรจุภัณฑ์ที่แตกต่างจากคู่แข่ง
9.ผู้ประกอบการมีความสามารถและวิสัยทัศน์ที่ก้าวไกล

ข้อมูลประเด็นปัญหา

1. เนื่องจากขนาดของบรรจุภัณฑ์มีขนาดเล็กกะทัดรัดทำให้ผู้บริโภคมองว่าผลิตภัณฑ์มีปริมาณที่น้อยเมื่อเทียบกับผลิตภัณฑ์ยี่ห้ออื่นในท้องตลาด
2. ในการผลิตมีแรงงานที่น้อยคนทำให้ผลิตได้ไม่เพียงพอต่อความต้องการของผู้บริโภค
3. เนื่องจากผลิตภัณฑ์น้ำมะนาวสวนตู้มหา เป็นสินค้าใหม่จึงต้องใช้ระยะเวลานานพอสมควรในการทำตลาดให้เป็นที่รู้จักและเป็นที่ยอมรับ
4. มีคู่แข่งภายในชุมชน จำนวนมากที่ทำจำหน่ายอยู่ก่อนแล้ว

ข้อมูลความต้องการเชิงพื้นที่

การนำเอามะนาวที่ล้นตลาดนั้นมาแปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่าให้แก่ชาวสวน ซึ่งผลิตภัณฑ์ที่ผู้จัดทำได้ทำการทดลอง คือ น้ำผึ้งมะนาวแบบพร้อมดื่ม และอีกสูตรหนึ่งคือ มะนาวอัญชัน ชามะนาว ทั้งสามสูตรนี้ต่างใช้มะนาวของสวนมะนาวตู้มหา ดังกล่าวนั้น สามารถผลิตเพื่อการจัดจำหน่ายโดยทำอุตสาหกรรมครัวเรือนได้เป็นอย่างดี

มะนาวเป็นผลไม้ตระกูลส้มชนิดหนึ่ง เป็นพืชพื้นเมืองในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในประเทศไทยมีการปลูกแพร่หลาย มะนาวจัดว่าเป็นพืชที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจพืชหนึ่งที่ตลาดมีความต้องการอยู่ตลอดทั้งปีโดยเฉพาะในช่วงฤดูแล้ง ประมาณเดือนกุมภาพันธ์-เมษายน ของปี มะนาวจะมีราคาสูงกว่าปกติ ทั้งนี้เนื่องจากในฤดูแล้งจะมีผลผลิตมะนาวออกสู่ตลาดน้อย โดยลักษณะทั่วไปของมะนาวจะมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 4-5 เมตร ต้นมะนาวเป็นไม้พุ่มเตี้ยสูงเต็มที่ยาว 5 เมตร ก้านมีหนามเล็กน้อย มักมีใบดกยาวเรียว ผู้คนในภูมิภาครู้จักใช้ประโยชน์จากมะนาวมาช้านาน น้ำมะนาวนอกจากใช้ปรุงรสเปรี้ยวในอาหารหลายประเภทแล้วยังมาใช้เป็นเครื่องดื่มผสมกับเกลือและน้ำตาลเป็นน้ำมะนาวดื่มเพื่อความสดชื่นอีกด้วย นอกจากนี้มะนาวยังสามารถป้องกันเพื่อรักษาโรค ลักปิดลักเปิดได้เนื่องจากในมะนาวมีวิตามินซีสูงมากและยังให้ประโยชน์ทางยาอีกหลายอย่าง เช่น ขับเสมหะ ช่วยในการเจริญอาหารบำรุงเงือก อีกทั้งยังเป็นยาระบายอ่อนๆ แก้อาการท้องผูกได้ดี
ผลผลิตมะนาวที่ล้นตลาดในช่วงนี้ ทำให้ชาวสวนกำลังเดือดร้อนจากราคาตกต่ำเหลือเพียงลูกละ 15-50 สตางค์ เกษตรกรบางรายต้องปลูกลูกให้สุกคาต้นหรือนำไปทิ้งโดยเกษตรกรส่วนมะนาวชาวอำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร ได้ระบุว่า จากเดิมที่เคยกำหนดราคามะนาวเอง ขณะนี้พ่อค้าคนกลางเป็นผู้กำหนดซึ่งราคาตกต่ำมาก ชาวสวนก็ต่างเดือดร้อนขายผลผลิตไม่ได้ เพราะการเก็บไม่คุ้มกับค่าแรงที่ต้องจ่าย บางส่วนจึงปล่อยให้สุกคาต้น ส่วนที่เก็บแล้วขายไม่ออกก็ต้องนำไปทิ้ง ทำให้ขาดทุนเป็นจำนวนมาก โดยกลุ่มพ่อค้าคนกลางที่รับซื้อมะนาวจากสวน คุณจำรัส เกษตรกรชาวอำเภอสว่างแดนดิน ก็ได้ยอมรับว่าปีนี้มะนาวราคาตกต่ำหนักสุดในรอบหลายปีที่ผ่านมา เพราะมีผลผลิตออกมาเป็นจำนวนมาก ขณะนี้ก็ได้พยายามซื้อผลผลิตจากชาวส่วน เพื่อให้ชาวเกษตรกรมี่ที่ระบายผลผลิตและเป็นการรักษาลูกค้าเอาไว้ แต่คงปรับซื้อขึ้นราคาไม่ได้เพราะทางพ่อค้าคนกลางก็จะขาดทุนเช่นกัน
ทั้งนี้ทางคณะผู้จัดทำโครงงานแปรรูปผลิตภัณฑ์มะนาว ได้ตระหนักถึงปัญหาผลผลิตมะนาวล้นตลาดและมีส่วนช่วยแก้ปัญหาให้แก่ชาวเกษตรกร โดยมีการศึกษาและทดลอง การนำเอามะนาวที่ล้นตลาดนั้นมาแปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่าให้แก่ชาวสวน ซึ่งผลิตภัณฑ์ที่ผู้จัดทำได้ทำการทดลอง คือ น้ำผึ้งมะนาวแบบพร้อมดื่ม และอีกสูตรหนึ่งคือ มะนาวอัญชัน ชามะนาว ทั้งสามสูตรนี้ต่างใช้มะนาวของสวนมะนาวตู้มหา ดังกล่าวนั้น สามารถผลิตเพื่อการจัดจำหน่ายโดยทำอุตสาหกรรมครัวเรือนได้เป็นอย่างดี โดยผลิตภัณฑ์ที่มีทางคณะผู้จัดทำโครงงาน ทำการผลิตนั้นคือ มะนาวน้ำผึ้ง มะนาวอัญชัน ชามะนาว สวนมะนาวตู้มหาประสบปัญหามะนาวล้นตลาดราคาตกต่ำ ซึ่งมะนาวสวนตู้มหาได้แตกต่างจากผู้ผลิตรายอื่น คือไร้สารเคมีปลอดภัยต่อผู้บริโภค จึงเป็นจุดเด่นของผลิตภัณฑ์ที่สร้างความดึงดูดความสนใจให้แก่ลูกค้าที่รักสุขภาพ

	คุณค่าที่เกิดขึ้น	ผลที่เกิดขึ้น
1	เกิดความรู้ หรือ นวัตกรรมชุมชน
2	เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เอื้อต่อสุขภาพ
3	การสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาพ (กายภาพ สังคม และเศรษฐกิจ)
4	การพัฒนานโยบายสาธารณะที่เอื้อต่อสุขภาวะ
5	เกิดกระบวนการชุมชน
6	มิติสุขภาวะปัญญา / สุขภาวะทางจิตวิญญาณ

นำเข้าสู่ระบบโดย

udonthani_ru เมื่อวันที่ 30 ตุลาคม 2562 11:02 น.

project version release 2022-02-13. ช่วยเหลือ

ข้อมูลโครงการ

พื้นที่ดำเนินงาน

รายละเอียดชุมชน

ข้อมูลพื้นฐาน

ข้อมูลศักยภาพ/ทรัพยากร

ข้อมูลประเด็นปัญหา

ข้อมูลความต้องการเชิงพื้นที่

ประเด็นปัญหาหลัก

ประเด็นที่เกี่ยวข้อง

องค์ความรู้หรือนวัตกรรมที่ใช้ในการดำเนินโครงงาน

รายละเอียดโครงการ/หลักการและเหตุผล

คำสำคัญเพื่อการค้นหา

ประเมินคุณค่าโครงการ

ภาพถ่าย

วีดิโอ

ไฟล์เอกสาร

โครงการขยายผล