ข้อมูลพื้นฐาน
สภาพแวดล้อมทั่วไปของเกษตรกรในเขตพื้นที่ 5 จังหวัด หนองคาย,บึงกาฬ,นครพนม,มุกดาหารและสกลนคร พบว่าการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำเป็นตัวเลือกที่น่าสนใจของเกษตรกรเป็นอย่างมาก เนื่องด้วยพื้นที่การปลูกยางพารานั้นมักจะมีแหล่งเก็บน้ำที่มีน้ำตลอดทั้งปีอยู่แล้ว กอรปกับ วงรอบการเลี้ยงของสัตว์น้ำจืดยังมีระยะที่สั้นทำให้มีรายได้สม่ำเสมอ วัตถุดิบและอาหารในการเลี้ยงก็สามารถหาได้ง่ายในพื้นและมีราคาถูก อีกทั้งความต้องการของตลาดในพื้นที่ที่มีค่อนข้างสูงข้อมูลศักยภาพ/ทรัพยากร
ข้อมูลศักยภาพ/ทรัพยากรของเกษตรกร ทั้ง 5 จังหวัด ส่วนใหญ่มีบ่อเก็บกังน้ำอยู่แล้วแต่ไม่ได้เลี้ยงปลาเพื่อขาย ถ้าได้รับการปรับปรุงก็จะมีความเหมาะสมที่จะเลี้ยงปลานิล ปลาหมอ ปลาดุก ซึ่งเป็นปลาที่หาง่าย เลี้ยงง่าย โตเร็ว ขายได้ราคาดี ตรงกับความต้องการของตลาดชุมชนข้อมูลประเด็นปัญหา
จากการออกสำรวจพื้นที่ของนักวิจัยพบว่าพื้นที่ในบริเวณจังหวัดเป้าหมายนั้น มีคุณภาพน้ำเหมาะสมกับการเลี้ยงปลา ขาดแต่เพียงค่าความเป็นด่าง (alkalinity) ที่มีค่าต่ำกว่าระดับที่เหมาะสมในช่วง 75-200 mg/l as CaCO3 (Wurts and Durborow, 1992) โดยพบว่าค่าความเป็นด่างจะอยู่ที่เฉลี่ยประมาณ 30-40 mg/l as CaCO3 ทั้งนี้ค่า alkalinity ในช่วงที่เหมาะสม มีคุณสมบัติต้านทานการเปลี่ยนแปลงของ pH ในแหล่งน้ำ ช่วยในการเจริญเติบโตของอาหารธรรมชาติ การเพิ่มค่า alkalinity สามารถทำได้โดยการเติมวัสดุปูน (CaCO3) หรือโดโลไมด์ (CaMg(CO3)2) การสะสมซากสารอินทรีย์ที่พื้นบ่อก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งของค่า alkalinity ที่ต่ำเนื่องจากการย่อยสลายข้อมูลความต้องการเชิงพื้นที่
เกษตรกรชาวสวนยางพาราที่ได้รับการถ่ายทอดเทคความรู้เทคโนโลยีและนวัตกรรมการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำสามารถที่จะนำองค์ความรู้ไปปรับใช้ในการสร้างรายได้เสริมจากการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำอย่างเหมาะสมเต็มตามศักยภาพของพื้นที่ มีระบบการแก้ปัญหาตามหลักวิชาการ เข้าถึงเทคโนโลยีที่เหมาะสมและสามารถประยุกต์ใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้เกษตรกรมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น มีรายได้ครัวเรือนสูงขึ้น มีการใช้ประโยชน์พื้นที่สวนยางพาราให้เกิดประโยชน์สูงสุดอย่างยั่งยืนโครงการมีจุดมุ่งหมายที่จะถ่ายทอดความรู้พื้นฐานและนำเทคโนโลยีตลอดจนนวัตกรรมการเลี้ยงสัตว์น้ำเข้าไปช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ ยกระดับรายได้และคุณภาพชีวิตของเกษตรกรชาวสวนยาง โดยใช้การถ่ายทอดของผู้เชี่ยวชาญในการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำหลากหลายสาขา เช่นการเตรียมสถานที่เลี้ยง การทำอาหารสัตว์น้ำเบื้องต้น ความรู้ความเข้าใจในพฤติกรรมเบื้องต้นของสัตว์น้ำ การเข้าถึงลูกพันธุ์ที่ได้คุณภาพราคาถูก ตลอดจนมีการติดตามการเลี้ยง มีระบบให้คำปรึกษาผ่านทางแอพลิเคชั่น การตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำ การป้องกันรักษาโรค การจดบันทึกการเลี้ยง และการคำนวณต้นทุนผลตอบแทน เป็นต้นภายการดำเนินโครงการจะนำเอาเทคโนโลยีด้านการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำอย่างง่าย เช่น เทคโนโลยีการใช้ปูนและปุ๋ยสั่งตัดในการเตรียมบ่อเลี้ยง เทคโนโลยีการตรวจวิเคราะห์น้ำอย่างง่าย เทคโนโลยีการสร้างอาหารธรรมชาติในบ่อเลี้ยงเพื่อลดต้นทุนการเลี้ยง เป็นต้น ไปถ่ายทอดให้กับเกษตรกรในพื้นที่ 5 จังหวัด ผ่านการบูรณาการการจัดการเรียนการสอน ผลที่ได้จาการทำวิจัยในพื้นที่เพื่อแก้ปัญหาเร่งด่วนของพื้นที่ และมีการบริการวิชาการเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดกับพี่น้องเกษตรกรที่สนใจในการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ มุ่งเน้นการจัดการเรียนการสอนแบบ Active learning เรียนรู้ผ่านปัญหาที่พบเจอในหน้างานจริง โดยมีอาจารย์คอยเป็นโค้ชให้นิสิตในการลงพื้นที่คอยดูแลเกษตรกรที่ร่วมโครงการ