ข้อมูลพื้นฐาน
องค์การบริหารส่วนตำบลหนองตอกแป้น ตั้งอยู่บริเวณทิศตะวันออกเฉียงใต้ของอำเภอยางตลาด ห่างจากอำเภอยางตลาด ประมาณ 11 กิโลเมตร ห่างจากจังหวัดกาฬสินธุ์ประมาณ 20 กิโลเมตร มีพื้นที่ 21,141 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 13,213 ไร่ สภาพพื้นที่ทั่วไปเป็นที่ราบสูง ไม่มีแหล่งน้ำธรรมชาติไหลผ่าน องค์การบริหารส่วนตำบลหนองตอกแป้นประกอบด้วย 10 หมู่บ้าน มีประชากรจำนวน 3,738 คน มีครัวเรือนจำนวน 937 ครัวเรือนข้อมูลศักยภาพ/ทรัพยากร
ข้อมูลประเด็นปัญหา
จากการสำรวจปริมาณขยะในพื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลหนองตอกแป้น พบว่าปริมาณขยะที่เกิดขึ้นโดยเฉลี่ยน 3.5 ตัน/วัน และมีอัตราเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ขยะมูลฝอย คือ ของเหลือทิ้งจากการใช้สอยของมนุษย์ซึ่งเกิดจากการอุปโภค บริโภคและกิจกรรมต่าง ๆ ของมนุษย์ ในชีวิตประจำวัน ประเภทของขยะมูลฝอยสามารถแบ่งตามลักษณะทางกายภาพขยะได้เป็น 4 ประเภท ได้แก่ 1) ขยะอินทรีย์ หรือขยะเปียก หรือขยะย่อยสลายได้ 2) ขยะรีไซเคิล 3) ขยะทั่วไป และ 4) ขยะพิษหรือขยะอันตราย ในเขตเทศบาลที่อยู่ในเขตชนบท ขยะมูลฝอยส่วนใหญ่ จะเป็นลักษณะขยะที่ย่อยสลายได้ คือ เศษผัก เปลือกผลไม้ เศษอาหาร หญ้า ใบไม้ ซากพืช ซากสัตว์ เป็นต้น ขยะเปียกนี้ ถ้าตกค้างบนพื้นจะเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ของหนูและแมลงวัน ซึ่งเป็นพาหะนำโรคติดต่อทำให้มีผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของประชาชน รวมถึงเกิดเหตุรำคาญและความไม่น่าดู จากการเก็บขยะมูลฝอยไม่หมดทำให้เกิดกลิ่นเหม็นรบกวน มีผลต่อปัญหาคุณภาพชีวิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งขยะอิเลกทรอนิกส์ที่ไม่สามารถย่อยสลายได้ บางหมู่บ้านทำลายโดยวิธีการเผาทิ้ง
สิ่งที่เป็นปัญหาในการจัดการคือ ครัวเรือน ไม่คัดแยกขยะประเภทอิเล็กทรอนิกส์ และมีการแก้ใขปัญหาโดยการเผาทำลายขยะอิเล็กทรอนิกส์ของชุมชนซึ่งในความเป็นจริงแล้ว องค์ความรู้ในการจัดทำถังแยกขยะเพื่อใช้ในครัวเรือนสามารถทำได้ ซึ่งถ้าทำให้บ้านทุกหลังมีถังขยะอิเลกทรอนิกส์ ก็จะนำมาสู่การคัดแยกขยะได้ อย่างไรก็ตามทีผ่านมาในหลาย ๆ อปท. ร่วมถึง ภาคส่วนต่าง ๆ อธิ สมาคมแม่บ้านมหาดไทย ได้มีโครงการส่งเสริมการลดขยะอินทรีย์โดยของความร่วมมือให้ทุกครัวเรือน ช่วยดำเนินการจัดทำมาใช้ในครัวเรือนของตน หรือ อปท./หน่วยงาน บางแห่ง มีการจัดหา ถังขยะอิเลกทรอนิกส์ แล้วเอาไปมอบให้ครัวเรือน แต่ไม่ได้มีการติดตั้งให้หรือสร้างการยอมรับใช้อย่างจริงจัง ทำให้ที่ผ่านมาไม่ได้เกิดการคัดแยกขยะอิเลกทรอนิกส์และขาดการจัดการที่ถูกต้องตามหลักวิชาการเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อมของชุมชนอย่างได้ผล ดังนั้นเพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าวจึงเป็นที่มาของแนวคิดโครงการอาสาประขารัฐ ของมหาวิทยาลัยขอนแก่น ที่จะนักศึกษานำที่เข้าร่วมโครงการดำเนินการ
1) สำรวจว่าแต่ละครัวเรือนมีการจัดทำถังขยะอิเลกทรอนิกส์ และมีการใช้งานหรือไม่ แต่ละครัวเรือนมีวิธีการจัดการกับขยะอิเลกทรอนิกส์อย่างไร
2) จัดหา/จัดทำถังขยะอิเลกทรอนิกส์ (ในรูปแบบและองค์ความรู้ต่าง ๆ ที่มี)
3) นักศึกษาดำเนินการติดตั้งถังขยะอิเลกทรอนิกส์ให้ครัวเรือน
4) นักศึกษาช่วยรณรงค์ สร้างการคัดแยกขยะอิเลกทรอนิกส์และวิธีการจัดการขยะขยะอิเลกทรอนิกส์ในชุมชนให้เกิดขึ้นเป็นรูปธรรมข้อมูลความต้องการเชิงพื้นที่