โครงการเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของชุมชนบ้านศาลา ตำบลดงใหญ่ อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา

ชื่อโครงการ	โครงการเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของชุมชนบ้านศาลา ตำบลดงใหญ่ อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา
สถาบันอุดมศึกษาหลัก	มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน นครราชสีมา
หน่วยงานหลัก	สถาบันวิจัยและพัฒนา
หน่วยงานร่วม	คณะบริหารธุรกิจ
ชื่อชุมชน	บ้านศาลา หมู่ 3 ตำบลดงใหญ่ อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา
ชื่อผู้รับผิดชอบ	ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดุษฎี เทียมเทศ บุญมาสูงทรง
ที่อยู่ผู้รับผิดชอบ	สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน ถนนสุรนารายณ์ ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา 30000
ชื่อผู้ร่วมโครงการ/สาขา	ดร.เพลงพิณ เพียรภูมิพงศ์ ดร.ศศิพันธ์ วงศ์สุทธาวาส อาจารย์สุพรรณี พรภักดี อาจารย์ปุริม หนุนนัด อาจารย์พิมพ์นิภา รัตนจันทร์
การติดต่อ	081-547-6552
ปี พ.ศ.	2557
ระยะเวลาดำเนินโครงการ	1 ตุลาคม 2557 - 30 กันยายน 2558
งบประมาณ	200,000.00 บาท

จังหวัด	อำเภอ	ตำบล	ลักษณะพื้นที่
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ข้อมูลพื้นฐาน

บ้านศาลา ตั้งอยู่ตำบลดงใหญ่ อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา จากการสำรวจข้อมูลเบื้องต้น พบว่า มีจำนวนครัวเรือน ๒๒๐ ครัวเรือน มีประชากร ๘๑๔ คน ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม โดยมีพื้นที่สำหรับการประกอบอาชีพทั้งหมด ๖,๑๑๖ ไร่ ภูมิประเทศเหมาะสำหรับการเพาะปลูกข้าว เนื่องจากมีแหล่งน้ำอุดมสมบูรณ์ (แม่น้ำมูล ระบบชลทาน หนองน้ำ) แต่การทำนาของเกษตรกรมีต้นทุนสูง เนื่องจากต้องซื้อเมล็ดพันธุ์ข้าว และนิยมใช้สารเคมี ซึ่งส่งผลให้เกษตรกรมีปัญหาสุขภาพ รายได้ลดลง สภาพดินเสื่อม
จากที่มาและปัญหาข้างต้น คณะผู้วิจัยจึงได้ดำเนินการโครงการ “การมีส่วนร่วมในการจัดการเพื่อพัฒนาชุมชนบ้านศาลา ตำบลดงใหญ่ อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา” โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ ถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านการเกษตร สร้างรายได้ และตอบสนองต่อภารกิจของมหาวิทยาลัยฯ โดยเสริมสร้างเศรษฐกิจชุมชนให้เข้มแข็ง
จากการเข้าศึกษาบริบทชุมชน หมู่บ้านศาลาด้วยการสุ่มสอบถามด้วยแบบสอบถามและการสัมภาษณ์ประชากรจำนวน ๑๒๒ ครัวเรือน และจากการดำเนินการมาเป็นปีที่ ๒ ได้มีการดำเนินโครงการเพิ่มผลผลิตการปลูกข้าว การลดการใช้สารเคมี และการทำงานร่วมกันทุกภาคส่วน ทั้งกรมการข้าว กรมพัฒนาที่ดิน ศูนย์วิจัยเมล็ดพันธุ์ข้าว และเกษตรอำเภอพิมาย และบริษัทผู้ผลิตคูโบต้า จำกัด ทำให้เกิดการร่วมมือกันทุกภาคส่วน มีแปลงนาสาธิตที่ให้ผลผลิตข้าวได้ในปริมาณเพิ่มมากขึ้น อีกทั้งมีการนำข้าวเปลือกที่ได้มาทำการบรรจุเป็นเมล็ดพันธุ์ข้าว จำหน่ายในท้องถิ่น

ข้อมูลศักยภาพ/ทรัพยากร

ข้อมูลประเด็นปัญหา

ข้อมูลความต้องการเชิงพื้นที่

ปัญหาความยากจน ปัญหาความเหลื่อมล้ำ ปัญหาคุณภาพชีวิต

จากนโยบายสำคัญเร่งด่วนของรัฐบาลที่มุ่งเน้นให้ทุกภาคส่วนในชุมชนร่วมกันบริหารจัดการ และพัฒนาศักยภาพของตนเองที่มีอยู่ให้มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลเพิ่มมากขึ้น ซึ่งสอดคล้องกับพันธกิจของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน ที่มุ่งเน้นการบริการวิชาการและถ่ายทอดเทคโนโลยีสู่สังคม
บ้านศาลา ตั้งอยู่ตำบลดงใหญ่ อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา จากการสำรวจข้อมูลเบื้องต้น พบว่า มีจำนวนครัวเรือน ๒๒๐ ครัวเรือน มีประชากร ๘๑๔ คน ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม โดยมีพื้นที่สำหรับการประกอบอาชีพทั้งหมด ๖,๑๑๖ ไร่ ภูมิประเทศเหมาะสำหรับการเพาะปลูกข้าว เนื่องจากมีแหล่งน้ำอุดมสมบูรณ์ (แม่น้ำมูล ระบบชลทาน หนองน้ำ) แต่การทำนาของเกษตรกรมีต้นทุนสูง เนื่องจากต้องซื้อเมล็ดพันธุ์ข้าว และนิยมใช้สารเคมี ซึ่งส่งผลให้เกษตรกรมีปัญหาสุขภาพ รายได้ลดลง สภาพดินเสื่อม
จากที่มาและปัญหาข้างต้น คณะผู้วิจัยจึงได้ดำเนินการโครงการ “การมีส่วนร่วมในการจัดการเพื่อพัฒนาชุมชนบ้านศาลา ตำบลดงใหญ่ อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา” โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ ถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านการเกษตร สร้างรายได้ และตอบสนองต่อภารกิจของมหาวิทยาลัยฯ โดยเสริมสร้างเศรษฐกิจชุมชนให้เข้มแข็ง
จากการเข้าศึกษาบริบทชุมชน หมู่บ้านศาลาด้วยการสุ่มสอบถามด้วยแบบสอบถามและการสัมภาษณ์ประชากรจำนวน ๑๒๒ ครัวเรือน และจากการดำเนินการมาเป็นปีที่ ๒ ได้มีการดำเนินโครงการเพิ่มผลผลิตการปลูกข้าว การลดการใช้สารเคมี และการทำงานร่วมกันทุกภาคส่วน ทั้งกรมการข้าว กรมพัฒนาที่ดิน ศูนย์วิจัยเมล็ดพันธุ์ข้าว และเกษตรอำเภอพิมาย และบริษัทผู้ผลิตคูโบต้า จำกัด ทำให้เกิดการร่วมมือกันทุกภาคส่วน มีแปลงนาสาธิตที่ให้ผลผลิตข้าวได้ในปริมาณเพิ่มมากขึ้น อีกทั้งมีการนำข้าวเปลือกที่ได้มาทำการบรรจุเป็นเมล็ดพันธุ์ข้าว จำหน่ายในท้องถิ่น
จากแผนการพัฒนาชุมชนบ้านศาลามีความเหมาะสมและสอดคล้องกับโครงการ เนื่องจากชุมชนมีความพร้อมที่จะร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมตัดสินใจ ร่วมดำเนินการ ร่วมประเมินผลและร่วมรับประโยชน์ รวมทั้งบุคลากรของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน มีองค์ความรู้หลากหลาย เพื่อเป็นการบูรณาการร่วมกันของแต่ละศาสตร์ ดังนั้นได้จัดทำโครงการย่อยที่ ๑ – ๖ : เขียนการพัฒนาเมล็ดพันธ์ข้าวสู่สากล และต่อยอดเชิงพาณิชย์ โดยมีชุมชนบ้านศาลามีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาและยกระดับคุณภาพชีวิตของชุมชนบ้านศาลา ตำบลดงใหญ่ อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา ภายใต้ชื่อโครงการเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของชุมชนบ้านศาลา ตำบลดงใหญ่ อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา โดยร่วมมือกับชุมชนและหน่วยงานทุกภาคส่วน โดยมีเป้าหมายเพื่อพัฒนาเมล็ดพันธ์ข้าวสู่สากล และต่อยอดเชิงพาณิชย์ พัฒนาศักยภาพของประชาชนให้มีความพร้อมในด้านการดำรงชีวิตและมีอาชีพที่มั่นคงและพร้อมที่จะขับเคลื่อนชุมชนให้มีคุณภาพชีวิตบนรากฐานสังคมแห่งการเรียนรู้ ซึ่งนำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน

	คุณค่าที่เกิดขึ้น	ผลที่เกิดขึ้น
1	เกิดความรู้ หรือ นวัตกรรมชุมชน
2	เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เอื้อต่อสุขภาพ
3	การสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาพ (กายภาพ สังคม และเศรษฐกิจ)
4	การพัฒนานโยบายสาธารณะที่เอื้อต่อสุขภาวะ
5	เกิดกระบวนการชุมชน
6	มิติสุขภาวะปัญญา / สุขภาวะทางจิตวิญญาณ