สถาบันนโยบายสาธารณะ (สนส. ม.อ.)

การประเมินผลกระทบทางสุขภาพ กรณีศึกษา โซนภาคใต้ตอนบน

สรุปและนำเสนอผลความก้าวหน้าการประยุกต์ใช้กระบวนการ HIA ในการประเมินโครงการภาคใต้ตอนบน25 พฤษภาคม 2562
25
พฤษภาคม 2562รายงานจากพื้นที่ โดย นายคชาพล นิ่มเดช
circle
วัตถุประสงค์

เพื่อนำเสนอผลการประยุกต์ใช้กระบวนการ HIA  ในการประเมินโครงการภาคใต้ตอนบน

circle
กิจกรรมตามแผน

circle
กิจกรรมที่ปฎิบัติรายละเอียดของการทำกิจกรรมที่ได้ปฎิบัติจริง
  1. ทบทวน (Review) การประยุกต์ใช้ HIA  ในระบบบริการสุขภาพ
  2. วิเคราะห์ข้อดีและข้อจำกัดของกระบวนการ HIA
    3.ถอดบทเรียนการประยุกต์ใช้ HIA ในการประเมินโครงการภาคใต้ตอนบน 4.สรุปผลการประยุกต์ใช้กระบวนการ HIA  ในการประเมินโครงการภาคใต้ตอนบน 5.นำเสนอผลสรุป
circle
ผลลัพธ์ที่ตั้งไว้

 

circle
ผลที่เกิดขึ้นจริงผลผลิต (Output) / ผลลัพธ์ (Outcome) / ผลสรุปที่สำคัญของกิจกรรม

จากการทบทวนการประยุกต์ใช้ HIA  ในระบบบริการสุขภาพ พบว่า  การประเมินผลกระทบด้านสุขภาพ หรือ Health Impact Assessment (HIA) ในประเทศไทย นับเป็นกระบวนการที่เกิดขึ้นพร้อมๆ กับ พ.ร.บ.สุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2550  ซึ่งกฎหมายได้ให้การรับรองสิทธิประชาชนที่จะดำรงอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาพ และสามารถร้องขอและมีส่วนร่วมในการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพจากนโยบายสาธารณะได้คาดการณ์ผลกระทบที่เกิดจากนโยบายสาธารณะ เกิดกระบวนการเรียนรู้ร่วมกันของสังคม  และการสร้างนโยบายสาธารณะที่ดี  โดยมุ่งเน้นศึกษาผลกระทบในด้านของสุขภาพ และผลเชื่อมโยงปัจจัยกำหนดสุขภาพ ได้แก่ ปัจเจกบุคคล สิ่งแวดล้อม และระบบบริการสุขภาพ

ข้อที่พบจาการประยุกต์ใช้ HIA มาประเมินผลโครงการภาคใต้ตอนบน มีส่วนทำให้โครงการได้รับการปรับปรุงให้เกิดประสิทธิผลเพิ่มขึ้นเกิดจากร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมวางแผน และร่วมประเมิน โดยสาธารณะ อันประกอบด้วย ผู้รับผิดชอบโครงการ ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับโครงการ ผู้ได้กับผลกระทบจากโครงการ และทีมประเมิน HIA    ตามกระบวนการของ HIA อันประอบด้วย  Public screening Public scoping Assessing และ Public review

โครงการ ศวสต. ภาคใต้ตอนบนใน 5 จังหวัดใน 6 พื้นที่ ประกอบด้วย ระนอง ชุมพร สุราษฎร์ธานี กระบี่ นครศรีธรรมราช  เป็นโครงการที่ทำให้เกิดผลกระทบเชิงบวกต่อสุขภาพ  และมุ่ งเน้นการเชื่อมโยงการทำงานของโครงการต่อคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิต ระดับตำบล อำเภอ จังหวัด และเขตสุขภาพ  ซึ่งเป็นการประเมินที่ควรวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research)  สร้างแบบจำลอง  อธิบายกลไก และข้อคิดเห็นแต่การเชื่อมโยงการทำงานของคณะกรรมการแต่ละระดับออกมาได้
จังหวัดการนครศรีฯ: โครงการลดปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพ (เหล้า บุหรี่) - จังหวัดระนอง: โครงการเข้าถึงระบบบริการสาธารณสุขแรงงานต่างด้าว - จังหวัดชุมพร: โครงการการลดอุบัติเหตุ - จังหวัดกระบี่: โครงการลดการสูบบุหรี่


HIA จึงมีส่วนสำคัญและควรประยุกต์ใช้ในการทำงานและควรเริ่มพร้อมกับโครงการในพื้นที่พัฒนาโครงร่างโครงการ 


การประชุมครั้งนี้ได้นำเสนอผลต่อผู้บริหาร และผู้แทนจากโครงการอื่นๆ เกิดการเรียนรู้แลกเปลี่ยนวิธีการการทำงาน และประยุกต์ใช้ HIA


circle
กิจกรรมตามแผน
circle
ประเมินความสำเร็จของการดำเนินกิจกรรม

บรรลุผลมากกว่าเป้าหมาย (4)

circle
กลุ่มเป้าหมายที่เข้าร่วม
จำนวน 30 คน จากที่ตั้งไว้ 30 คน
ประกอบด้วย

ผู้แทนจากสำนักกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ ผู้แทนจากสำนักจัดการะบบสุขภาพ ผู้แทนโครงการระบบอาหารปลอดภัย ผู้แทนโครงการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ ผู้แทนโครงการความมั่นคงของมนุษย์ ผู้แทนโครงการการแพทย์พหุวัฒนธรรม

circle
ปัญหา/แนวทางแก้ไข

การดำเนินโครงการมีระยะเวลาจำกัด ในการเห็นถึงการเปลี่ยนแปลง และการเชื่อมโยงการทำงานของคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตในแต่ละระดับ

circle
ชื่อผู้ติดตามในพื้นที่ของ
-
circle
ข้อเสนอแนะต่อ

โครงการในพื้นที่ควรจะมีนักวิชาการในการเป็นที่ปรึกษาโครงการ

circle
ข้อเสนอแนะต่อพื้นที่

การใช้ HIA  จะเกิดประโยชน์สูงสุด หากมีการตัดเลือกผู้มีส่วนเกี่ยวข้องที่ถูกต้อง และครอบคลุม
นอกจากนี้การดำเนินการรวมทั้งการประเมิน ควรมีความชัดเจนและเกิดปฏิบัติตามแผนที่ได้กำหนดไว้