การดำเนินงานขับเคลื่อนและยกระดับระบบอาหารเพื่อสุขภาวะตลอดห่วงโซ่ในจังหวัดปัตตานี
หลังจากทางรพ. สต. บางโกระและคุณครูโรงเรียนบ้านล้อแตกได้ประชุมนักเรียนคัดสรรนักเรียนกลุ่มเป้าหมายจำนวน 18 คนผู้ดูแล 2 คนรวมเป็น 20 คนมาทำกิจกรรมให้ความรู้อาหารเพื่อสุขภาพและสุขภาพอาหารทำให้เกิดโครงการตลาดอาหารในโรงเรียนบ้านลอแตกเกิดขึ้นกิจกรรมก่อนหน้านั้นมีการให้ความรู้เรื่อง 1 อาหารสุขภาพคืออะไรกินแล้วสุขภาพดูดีได้จากไม่อ้วนไม่ผอมสัดส่วนของร่างกายน้ำหนักส่วนสูงองค์ประกอบของร่างกายมวลกล้ามเนื้อไขมันกระดูกระบบร่างกายทำงานปกติการตรวจสุขภาพการเจ็บป่วยปลอดภัยไม่มีปัญหาที่เกิดจากการกินอาหารเช่นท้องเสียคลื่นไส้อาเจียนแพ้อาหารต่างๆ 2 หลักการเลือกบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพการบริโภคอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการช่วยส่งเสริมและป้องกันโรคได้ด้วยอาหารจะต้องสมดุลทั้งสารอาหารและโภชนาการให้คิดเสมอว่าอาหารคือตัวเราเพราะฉะนั้นองค์ประกอบทั้งหมดในร่างกายเรามาจากอาหารที่เรากินเข้าไปในแต่ละคนอาจจะมีสัดส่วนในการต้องการอาหารแร่ธาตุน้ำไขมันคาร์โบไฮเดรตโปรตีนวิตามินที่แตกต่างกัน 3 เลือกอย่างไรที่เรียกว่าฉลาดเลือกบริโภค how to สารอาหารครบปลอดภัยปริมาณเพียงพอ 4 เลือกอาหารอย่างไรให้ได้สารอาหารครบ 1 ข้าวแป้งสิ่งที่ได้คาร์โบไฮเดรตธัญพืชที่ไม่ขัดสีอาหารวิตามินบีธาตุเหล็กสังกะสีควรเป็นประเภทที่ไม่ขัดสีพืชตระกูลถั่วที่หลากหลายผักที่มีแป้งเยอะพืชมีหัว 2 ผักผลไม้สิ่งที่ได้จากผักผลไม้คือวิตามินเกลือแร่ใยอาหารสารพฤกษ์เคมีคาร์โบไฮเดรตสีในผักผลไม้มีสารสำคัญที่มีสรรพคุณที่แตกต่างกันดังนั้นจึงต้องกินผักผลไม้ที่หลากหลายเช่นสีขาวช่วยเสริมภูมิคุ้มกันสีเขียวกำจัดพิษสีเหลืองความงามสีส้มป้องกันมะเร็งสีแดงดีต่อหัวใจสีม่วงอายุยืนการฉลาดเลือกอาหารชนิดผลไม้ให้มีน้ำตาลมากน้อยแตกต่างกันตามชนิดผลไม้ต้องจำกัดปริมาณผลไม้ 1 ส่วนมีน้ำตาลเทียบเท่าปริมาณ 3 ช้อนชา 3 เนื้อสัตว์ไข่นมถั่วสิ่งที่ได้คือโปรตีนระหว่างไขมันอิ่มตัวคอเลสเตอรอลวิตามินเกลือแร่แคลเซียมธาตุเหล็กสังกะสีไอโอดีนวิตามินบี 12 วิธีการเลือกหมอนเนื้อสัตว์นมไข่เนื้อไม่ติดมันนมพร่องมันเนยไข่สัปดาห์ละ 3 ฟองปลาเป็นเนื้อสัตว์ที่ย่อยง่ายมีกรดไขมันชนิดดีเรื่องอาหารแปรรูปซึ่งมีโซเดียมสูง 4 ไขมันน้ำมันใช้น้ำมันพืชแทนการใช้น้ำมันสัตว์ใช้น้ำมันถูกประเภทสำหรับการทอดผัดแต่ใช้ประมาณ 5 ดื่มน้ำสะอาดอย่างน้อยวันละ 8-10 แก้ว สรุปเลือกอย่างไรให้ได้สารอาหารครบ 1 กินอาหารให้ครบ 5 หมู่ในแต่ละวันให้หลากหลาย 2 ฉลาดเลือกอาหารในแต่ละหมู่แป้งข้าวไม่ขัดสีถั่วสีต่างๆผักผลไม้หลากหลายสีผลไม้ที่ไม่หวานจัดเนื้อสัตว์ไม่ติดมันปลานมไข่ไขมันน้ำมันพืชตามประเภทสำหรับทอดน้ำมันถั่วเหลืองสำหรับผัดน้ำมันรำข้าวดื่มน้ำเปล่าให้เพียงพอ 5 กินปริมาณเท่าไหร่ถึงจะพอดีพลังงานที่แนะนำ 1,600 กกแคลอรี่สำหรับเด็ก 6-13 ปีและหญิงวัยทำงาน 2,000 กิโลแคลอรี่สำหรับวัยรุ่นและชายวัยทำงาน 2400 กิโลแคลอรี่สำหรับนักกีฬาและผู้ใช้แรงงาน 1,400 กกแคลอรี่สำหรับผู้สูงอายุ 60-80 ที่มีกิจกรรมเบามากแทบจะไม่ได้ออกกำลังกายหรือมีกิจกรรมที่ใช้กำลังกายน้อยมาก 1,600 กิโลแคลอรี่สำหรับผู้สูงอายุ 60 ถึง 80 ที่มีกิจกรรมเบาคือการออกกำลังกาย 1-2 ครั้งต่อสัปดาห์ 1,800 กิโลแคลอรี่สำหรับผู้สูงอายุ 60 - 80 ที่มีกิจกรรมปานกลางคือออกกำลังกาย 3-5 ครั้งต่อสัปดาห์ 6 กินอย่างไรให้ปลอดภัยการปนเปื้อนสารพิษในอาหารเกิดขึ้นได้อย่างไรยาสารกระตุ้นการเจริญเติบโตปุ๋ยสารอื่นๆที่อันตรายเชื้อโรคสารเสริมเติมแต่งอาหารสุขลักษณะการผลิตที่ไม่ดีสารเติมแต่งอาหารสุขลักษณะในการผลิตไม่ดีต่อสารมะเร็งก่อนการปรุง 7 แนวทางการป้องกัน 1 ปรุงอาหารกินเองโดยทำความสะอาดให้ทั่วถึงแยกเก็บอาหารสุกดิบให้ความร้อนอาหารสุกทั่วถึงเก็บอาหารไว้ในอุณหภูมิที่เหมาะสม 2 หลีกเลี่ยงอาหารที่มีโอกาสสูงที่มีสารพิษเจือปน 3 เลือกร้านที่ถูกสุขลักษณะ หลังจากให้ความรู้กับนักเรียนในเรื่องของอาหารต่างๆสุขภาวะอาหารที่ปลอดภัยแล้ว จึงได้จัดอบรมในการทำอาหารที่มีประโยชน์เพื่อที่จะนำมาเปิดตลาดโดยแบ่งเป็นกลุ่มและให้แต่ละกลุ่มเลือกที่จะนำผลิตอาหารมาขายในโรงเรียนให้กับเด็กนักเรียนรุ่นน้องรวมถึงผู้ปกครองที่มาเยี่ยมชม โดยการฝึกฝนนักเรียนรวมถึงการซื้ออุปกรณ์ที่จะใช้ได้ต่อเนื่องเป็นต้นทุนสำหรับการผลิตอาหารตอนเช้าให้กับนักเรียนในโรงเรียน
ตลาดอาหารโรงเรียนบ้านล้อแตก ร้านค้าที่นักเรียนได้แบ่งกลุ่มในการนำมาขายให้กับนักเรียนในโรงเรียนคุณครูและผู้ปกครองมีดังนี้ 1 ไข่พระอาทิตย์ สำหรับไข่พระอาทิตย์เด็กๆเห็นว่าการทำไข่พระอาทิตย์ง่ายและสะดวกในการรับประทานมีทั้งข้าวไข่ผักทำให้ง่ายต่อการรับประทานซึ่งเป็นเมนูตอนเช้าที่สามารถทานได้ง่ายๆและทำได้ง่าย จะพัฒนาปรับปรุงไปเรื่อยๆในการหาวัตถุดิบมาทำอาหาร 2 แซนวิช 3 ขนมโดนัทขนมถ้วยฟูและขนมดอกจอก 4 ซูชิหน้าต่างๆ 5.น้ำไมโลนมเผือกน้ำลำไย จากการที่นักเรียนได้ทดลองขายได้มาพูดคุยกับคุณครูว่าอยากที่จะนำของที่ตัวเองทำมาทดลองขายนั้นไปวางขายตามร้านค้าต่างๆเช่นขนมดอกจอกขนมถ้วยฟูและขนมโดนัทหรือเอามาวางขายตรงที่สหกรณ์ของโรงเรียนเพื่อสร้างรายได้ให้กับนักเรียนต่อไปและทางโรงเรียนจะจัดให้มีการขายอาหารตอนเช้าในทุกวันศุกร์ของแต่ละสัปดาห์โดยการเตรียมอาหารเตรียมวัตถุดิบตอนเย็นวันพฤหัสบดีและขายในตอนเช้าของวันศุกร์หรือจะนำไปขายที่สหกรณ์ของโรงเรียนได้อีกทางหนึ่ง ซึ่งทางโรงเรียนเห็นว่าเป็นการสร้างอาชีพให้กับเด็กๆด้วยเนื่องจากว่าเด็กบางคนอาจจะไม่ได้เรียนต่อในระดับชั้นต่อไปเขาก็จะมีอาชีพหรือแม้กระทั่งช่วงวันหยุดเด็กก็ยังสามารถนำความรู้ที่ได้ตรงนี้ไปทำประกอบอาชีพขายหน้าบ้านของตัวเองได้และยังได้รู้ถึงอาหารที่ตัวเองกินเข้าไปว่ามีประโยชน์มากน้อยเพียงใดรู้จักเลือกอาหารที่ตัวเองจะรับประทานและสามารถบอกต่อกับน้องๆในโรงเรียนได้ด้วยทางโรงเรียนเห็นว่าจะพัฒนารุ่นต่อรุ่นตอนนี้ป 4 ป 5 ป 6 และจะเริ่มให้น้องป. 3 เข้ามามีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมตลาดอาหารในครั้งนี้ต่อไป และมีโครงการขยายผลต่อหากมีการจัดประชุมของรพ. สตอบตก็จะนำขนมที่เด็กๆทำไปเป็นของว่างในการจัดประชุมนั้นๆได้ด้วย ในส่วนของนักเรียนโรงเรียนบ้านลอแตกมีเด็กพิเศษรวมอยู่ด้วยในการเรียนการสอนส่วนใหญ่แล้วเด็กจะสนใจในเรื่องของการทำอาหารการประกอบอาชีพซึ่งกิจกรรมในครั้งนี้ก็ตอบโจทย์กับนักเรียนกลุ่มนี้ได้อย่างมากทีเดียว ในส่วนของผู้บริหารท่านผอก็เห็นถึงความสำคัญของการสร้างอาชีพให้กับเด็กๆดังนั้นกิจกรรมที่ทางโครงการจัดขึ้นจึงทางผู้บริหารจึงเห็นว่าเหมาะสมเป็นอย่างยิ่งที่จะสนับสนุนให้เด็กได้ทำกิจกรรมตรงนี้ต่อไป และยังช่วยส่งเสริมให้เด็กได้รู้จักการทำบัญชีรายรับรายจ่ายอีกด้วย และยังมองไปถึงการมีส่วนร่วมของชุมชนผู้ปกครองโดยการที่ทางโรงเรียนจะมีสวนผักอาจจะเป็นเห็ดมีปลาดุกปลูกผักที่ทางโรงเรียนเริ่มที่จะเริ่มเพาะปลูกและสอนให้เด็กทำเมื่อทางชุมชนมามีส่วนร่วมผู้ปกครองมามีส่วนร่วมก็จะทำให้เรื่องอาหารที่เด็กจะได้รับประทานไปเป็นไปในทิศทางเดียวกันและจากการทดลองให้เด็กลองปลูก เด็กๆชอบและมีความรับผิดชอบในสวนผักเล็กๆที่ตัวเองดูแล ในส่วนของผู้ปกครองที่มาดูกิจกรรมเด็กๆรู้สึกแปลกใจที่ลูกหลานของตัวเองมาทำกิจกรรมตรงนี้ได้เพราะโดยปกติแล้วอยู่ที่บ้านจะไม่ทำอะไรเลยแต่พอมาเห็นในวันนี้รู้สึกประทับใจแล้วก็ชื่นชมที่มีกิจกรรมแบบนี้ฝึกให้เด็กรู้จักการทำอาหารและมีความรับผิดชอบในหน้าที่ของตัวเองและช่วยเหลือเพื่อนๆ อยากให้มีกิจกรรมแบบนี้ไปเรื่อยๆจะทำให้เด็กและผู้ปกครองได้เห็นถึงความสำคัญของอาหารโดยเฉพาะอาหารเช้าในส่วนของการให้ความรู้นั้นผู้ปกครองนำเสนอว่าอยากจะให้ทางโรงเรียนหรือทางคณะจัดกิจกรรมจัดอบรมผู้ปกครองถึงเรื่องอาหารที่มีประโยชน์และมื้อของอาหารที่เด็กควรได้รับในแต่ละวันอย่างเข้มข้นมากยิ่งขึ้นจัดอบรมโดยเฉพาะผู้ปกครองหรือผู้ที่มีหน้าที่ในส่วนที่ต้องดูแลอาหารของเด็กในแต่ละวัน