โครงการชุมชนนวัตกรรม

ชื่อนวัตกรรม	กาละแมโบราณ หมู่ที่ 7 คลองบางหลวง ต.คูบางหลวง อ.ลาดหลุมแก้ว จ.ปทุมธานี
สถาบันอุดมศึกษาหลัก	มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์
หน่วยงานหลัก	สำนักส่งเสริมการเรียนรู้และบริการวิชาการ
หน่วยงานร่วม	คณะสาธารณสุขศาสตร์
ชื่อชุมชน	หมู่ที่ 7 คลองบางหลวง ต.คูบางหลวง อ.ลาดหลุมแก้ว จ.ปทุมธานี
ชื่อผู้รับผิดชอบ	อาจารย์ ดร.อภิชัย คุณีพงษ์
ที่อยู่ผู้รับผิดชอบ	เลขที่ 1 หมู่ 20 ถนนพหลโยธิน ต.คลองหนึ่ง อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี 13180
ชื่อผู้ร่วมโครงการ/สาขา	-
การติดต่อ	029093026
ปี พ.ศ.	2562
ระยะเวลาดำเนินโครงการ	1 พฤศจิกายน 2561 - 30 กันยายน 2562
งบประมาณ	0.00 บาท

จังหวัด	อำเภอ	ตำบล	ชื่องานในพื้นที่	ลักษณะพื้นที่
ปทุมธานี	ลาดหลุมแก้ว	คูบางหลวง

ข้อมูลพื้นฐาน

ประวัติความเป็นมาของหมู่บ้าน
หมู่ที่ 7 หมู่บ้านคลองบางหลวง ตำบลคูบางหลวง มีจำนวนหลังคาเรือน 125 หลังคาเรือน ในสมัยก่อนท้องที่บ้านคูบางหลวงเป็นที่ราบเนินสูง ไม่มีน้ำท่วม มีคลองอยู่กลางหมู่บ้านและในการจะไปทำบุญหรือตักบาตรจะใช้ทางน้ำเป็นหลัก ในวันพระจะไปวัดไหว้พระก็จะไปทางเรือจึงเรียกชื่อว่าคลองบางหลวงไหว้พระ และเริ่มมีประชาชนเข้ามาอาศัยจำนวนมาก จึงเรียกชื่อหมู่บ้านนี้ว่า บ้านคูบางหลวงไหว้พระ

โครงสร้างประชากร
ประชากรส่วนใหญ่ มีเชื้อชาติไทย สัญชาติไทย มีลักษณะทางสังคมเป็นสังคมเกษตรกรรมและค้าขาย เป็นครอบครัวขยายมากกว่าครึ่ง มีการอพยพย้ายถิ่นเพื่อขายแรงงานหรือค้าขาย ประชากรกระจายกันอยู่ แต่ไม่ห่างกันมาก มี ประชากรทั้งหมด 557 คน เพศชาย 288 คน เพศหญิง 271 คน นับถือศาสนาพุทธ 557คน ไม่มีโรงเรียนในหมู่บ้าน มีโรงเรียนใกล้เคียงคือ โรงเรียนวัดสุวรรณ ไม่มีศูนย์พัฒนาเด็กเล็กในหมู่บ้าน
วัด/มัสยิด/โบสถ์พระแม่ จำนวน 1 แห่ง ได้แก่ วัดสุวรรณจินดาราม
สถานีวิทยุ/หอกระจายข่าว/เสียงตามสาย จำนวน 1 แห่ง ได้แก่ ที่ทำการผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 7
ลานกีฬา/สนามกีฬา จำนวน 0 แห่ง ได้แก่
ประปาหมู่บ้าน จำนวน 1 แห่ง ได้แก่ กลางหมู่บ้าน
กองทุนในชุมชน จำนวน 1 กองทุนได้แก่ กองทุนเงินล้าน
กลุ่มมวลชนจัดตั้ง จำนวน 1 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่ม อสม.

ข้อมูลศักยภาพ/ทรัพยากร

ข้อมูลประเด็นปัญหา

ข้อมูลความต้องการเชิงพื้นที่

ผู้นำหมู่บ้านและชาวบ้านต้องการพัฒนาและยกระดับคุณภาพและมาตรฐานผลิตภัณฑ์กาละแม
1.ด้านคุณภาพและมาตรฐานของผลิตภัณฑ์อาหาร ข้อกำหนดสุขลักษณะที่ดีและการใช้วัตถุเจือปนอาหารของผลิตภัณฑ์กาละแม
2.ด้านการเลือกใช้และการออกแบบภาชนะบรรจุผลิตภัณฑ์กาละแม
3.ด้านการพัฒนาเทคนิคการประชาสัมพันธ์ และสร้างแผนการตลาดของผลิตภัณฑ์

Action Learning คือ การรวมกลุ่มของคนที่มีระดับของทักษะและประสบการณ์ที่แตกต่างกัน เพื่อวิเคราะห์ปัญหาและพัฒนาแผนการดำเนินงาน โดยการเรียนรู้จากการลงมือปฏิบัติ และองค์ความรู้การสร้างตราสินค้า และบรรจุภัณฑ์ และการถนอมอาหาร

นวัตกรรมชุมชน , นวัตกรรมเกษตร , นวัตกรรมแก้จน , นวัตกรรมสังคม

ตามที่ภาครัฐได้เชื่อมโยงเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของสหประชาชาติเข้ากับแผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ของประเทศไทย และยุทธศาสตร์เกษตรและสหกรณ์ 20 ปี ระหว่างปี 2560 ถึง ปี 2579 โดยน้อมนำเอาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่เน้นการพัฒนาแบบยั่งยืน โดยคำนึงถึงสิ่งแวดล้อมที่อยู่ และใช้หลักการทรงงานของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพล อดุลยเดชบรมนาถบพิตร มาเป็นแนวทางในการดำเนินนโยบาย เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต และยกระดับรายได้ของประชาชน แก้ไขปัญหาเชิงโครงสร้างการผลิตภาคเกษตร เสริมสร้างความมั่นคงทางอาหาร พัฒนาโภชนาการและความปลอดภัยด้านอาหารเพื่อนำไปสู่ความมั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืนของประชาชนและประเทศชาติ ซึ่งสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร รัชกาลที่ 10 ทรงมีพระปณิธานแน่วแน่ที่จะสานต่อโครงการในพระราชดำริของพระราชบิดา เพื่อช่วยเหลือประชาชนให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ เป็นมหาวิทยาลัยที่พระราชาประสงค์ให้เป็นมหาวิทยาลัยเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น ตามพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยราชภัฎ พ.ศ. 2547 มาตรา 7 ที่ระบุให้มหาวิทยาลัยเป็นสถาบันอุดมศึกษา เพื่อการพัฒนาท้องถิ่นเสริมพลังปัญญาของแผ่นดิน ซึ่งสอดคล้องกับแผนยุทธศาสตร์เพื่อยกคุณภาพมาตรฐานมหาวิทยาลัยราชภัฎสู่คุณภาพเป็นเลิศ โดยมุ่งเน้นการพัฒนาคุณภาพบัณฑิตสู่นักปฏิบัติอย่างมืออาชีพ การยกคุณภาพมาตรฐานชีวิตของชุมชน ท้องถิ่น และพื้นที่ให้มีความเข้มแข็งและยั่งยืน พร้อมทั้งสอดคล้องกับยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ ในประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 3 การพัฒนางานพันธกิจสัมพันธ์ และถ่ายทอดเผยแพร่โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยมีกลยุทธ์ในการสร้างเครือข่ายชุมชนนักปฏิบัติจากภายในและภายนอกเพื่อร่วมกันศึกษาแก้ไขปัญหาของชุมชนท้องถิ่นและเสริมพลังให้ชุมชนท้องถิ่นสามารถดำรงอยู่ได้อย่างยั่งยืนให้ความสำคัญในการพัฒนาชุมชน และท้องถิ่น
ผลสำรวจชุมชนและครัวเรือนเป้าหมายในหมู่ที่ 7 ตำบลคูบางหลวง อำเภอลาดหลุมแก้ว จังหวัดปทุมธานี พบว่าในชุมชนมีสภาพปัญหา ดังนี้ 1) มีการรวมกลุ่มสัมมาชีพผลิตกาละแมเพื่อขายสร้างรายได้แก่สมาชิกกลุ่ม แต่มีข้อจำกัดในเรื่องของอายุการวางจำหน่ายและระบบคุณภาพมาตรฐาน 2) มีปัญหาเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพผู้ป่วยและผู้สูงอายุกลุ่มติดเตียงที่บ้าน และ 3) มีครัวเรือนเป้าหมายที่มีปัญหาที่อยู่อาศัยเสื่อมโทรม ไม่ถูกสุขลักษณะ สภาพแวดล้อมไม่เหมาะสมจะเป็นที่พักอาศัย ทั้งนี้ ชุมชน ครัวเรือนเป้าหมายมีความเห็นพ้องร่วมกันที่จะต้องจัดให้มีการพัฒนาการผลิตกาละแม โดยการปรับปรุงบรรจุภัณฑ์ และพัฒนากระบวนการผลิตตามมาตรฐาน พัฒนาศักยภาพของอาสาสมัครผู้ดูแลผู้สูงอายุ (อผส.) และปรับปรุงสภาพแวดล้อมทั้งภายในและภายนอกบ้านพักอาศัยของครัวเรือนเป้าหมาย
ดังนั้น คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมถ์ จึงได้จัดทำโครงการสร้างเครือข่ายชุมชนนักปฏิบัติเพื่อร่วมกันศึกษาแก้ไขปัญหาของชุมชนท้องถิ่น เสริมพลังให้ชุมชนท้องถิ่นสามารถดำรงอยู่ได้อย่างยั่งยืน โดยมีเป้าหมายเพื่อให้คนในชุมชนสามารถบริหารจัดการชีวิตตนเองได้อย่างสมดุลและมีความเหมาะสม สามารถดำรงชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ร่วมกับการส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่น เพิ่มคุณค่าและมูลค่า เสริมเศรษฐกิจฐานรากในชุมชนให้มีความ เข้มแข็ง มั่นคง นำไปสู่การพึ่งพาตนเองและช่วยเหลือเกื้อกูลกันในชุมชนได้อย่างยั่งยืน ส่งผลให้ชุมชนหมู่บ้านมีคุณภาพชีวิตและรายได้ที่เพิ่มขึ้น